دندان کودکان

علت پوسیدگی دندان کودک

پوسیدگی دندان زمانی اتفاق می افتد که دهان کودک پر از باکتری شود. این باکتری ها اسید تولید می کنند و مینای دندان کودک را از بین می برند.

انتقال بزاق دهان والدین به دهان کودک

گاهی پدر و مادر یا پرستاران بچه بزاق دهان خودشان را وارد دهان کودک می کنند و این‌گونه باکتری های دهانشان به دهان کودک منتقل می شود. غذا دادن به کودک با قاشق خودتان، آب دادن به او با لیوان لب‌زده خودتان، تست کردن غذای کودک قبل از غذا دادن به او و تمیزکردن پستانک بچه با دهان، همگی از جمله مواردی هستند که باعث جابجایی بزاق و انتقال آن به دهان کودک می شود.

باقی ماندن مواد غذایی در دهان کودک

یکی دیگر از مواردی که می تواند باعث پوسیدگی دندان کودک شود، این است که مواد غذایی و مایعات (به جز آب) برای طولانی مدت یا به تعداد دفعات بالا در طول روز در دهان کودک باقی بماند. باکتری های موجود در دهان، شکرهای طبیعی و مصنوعی موجود در مواد غذایی را تبدیل به اسید می کنند و این اسید لایه رویی دندان را در خودش حل می کند. درنتیجه پوشش دندان از بین رفته و دندان شروع به پوسیدگی می کند.

شیر خوردن کودک هنگام خواب

یکی از رایج ترین دلایل جمع شدن مواد غذایی در دهان و پوسیدگی دندان این است که والدین هنگام خواب به کودکانشان شیشه شیر می دهند که حاوی شیر، آبمیوه یا مواد دیگر است (حتی اگر آن ها را با آب مخلوط کرده باشند). نوشابه، آب شکر یا نوشیدنی های شیرین دیگر هم از موادی هستند که هرگز نباید موقع خواب به بچه ها بدهید. حتی در طول روز هم اگر به کودک اجازه دهید مرتب شیشه شیر (یا شیشه های نی‌دار حاوی نوشیدنی های دیگر) به دهان داشته باشد و نوشیدنی هایی به جز آب مصرف کند، دندانش در معرض پوسیدگی قرار می گیرد.
دندان نوزادان معمولا فقط به دلیل شیر خوردن از سینه مادر خراب نمی شود (هرچند زیاد و به مدت طولانی شیر بخورند) اما با این حال مادران باید حواسشان به شستشوی دهان کودک باشد و همیشه با استفاده از فلوراید و انجام توصیه های تغذیه‌ای سالم، از دندان نوزاد مراقبت کنند.

پوسیدگی دندان های شیری کودکان

گاهی کودکان دچار حادثه می شوند و ممکن است دهان و دندان هایشان طی این اتفاق آسیب ببیند. این صدمات می توانند به روش های مختلفی صورت بگیرند. خیلی اوقات میزان آسیب به دندان شیری چندان جدی نیست اما بعضی از این صدمات شدیدترند و ممکن است باعث افتادن یا جابجا شدن دندان ها شوند. اگر صدمه خیلی شدید باشد، حتی ممکن است به دندان های اصلی کودک (که هنوز در نیامده‌اند و در فک در حال شکل‌گیری هستند) هم آسیب بزند. بنابراین پزشک باید حتما با عکس‌برداری از فک، میزان آسیب را تشخیص داده و برای به حداقل رساندن آسیب اقدامات لازم را انجام دهد.

اهمیت سلامت دندان های شیری کودک

درواقع درمان دندان شیری کودک دقیقا به اندازه دندان دائمی او مهم است. از دست دادن دندان شیری ممکن است در فرایند جویدن، صحبت کردن و از همه مهم تر رشد دندان های دائمی او تاثیر بگذارد. اگر یکی از دندان های شیری زودتر از موعد بیفتد، ترتیب کنار هم قرار گرفتن دندان های اصلی به هم می ریزد. دلیل آن هم این است: کار هرکدام از دندان های شیری این است که فضای خالی دندان اصلی (که در پشت آن قرار دارد) را پر کند. همه دندان ها همزمان نمی افتند.

پوسیدگی دندان دائمی کودکان

وقتی دندانی زودتر از زمان موعد بیفتد، داخل دهان سوراخی ایجاد می شود. بنابراین دندان های دیگر حرکت کرده و سعی می کنند این فضای خالی را پر کنند. این مسئله باعث می شود نظم دندان های اصلی هم به هم بخورد. اگر دندان دائمی که تازه درآمده، ریشه هایش تشکیل نشده باشند یا به عصب آن آسیبی رسیده باشد، باید آن را عصب‌کشی کنید.

عفونت دندان شیری کودک

پوسیدگی دندان شیری روی دندان اصلی تاثیر می گذارد. اگر دندان شیری عفونت کند، این عفونت پیشروی می کند، تا جایی که به دندان دائمی برسد. اگر دندان پوسیده کودک کشیده شود، دندان های دیگر جای خالی آن را پر می کنند و طوری کنار هم قرار می گیرند که مسواک زدن یا نخ دندان کشیدن سخت تر شود. بنابراین به محض مشاهده خرابی دندان کودک باید او را به دندانپزشکی ببرید و جهت درمان آن اقدام کنید.

اثر پوسیدگی دندان های شیری بر دندان های دائمی کودک

دندان کودکان نیز مانند دندان بزرگسالان دچار پوسیدگی می شود. اما علت های آن ممکن است متفاوت باشد. در صورتیکه دندان کودک بپوسد، اثرات نامطلوبی بر دندان های اصلی می گذارد. لذا دانستن این دلایل و روش جلوگیری از آن ها بسیار حائز اهمیت می باشد. در مقاله حاضر سعی کرده ایم به شرح این موارد بپردازیم.

آیا با روش های درمان عفونت دندان آشنا هستید؟ بهترین روش برای از بین بردن عفونت دندان در خانه چیست؟ جهت کسب اطلاعات بیشتر بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

عفونت دندان

جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکان

دکتر شیرانی می گوید روش های بسیاری برای پیشگیری از پوسیدگی دندان کودک وجود دارد که اگر به آنها عمل کنید کمک بزرگی به فرزندان دلبندتان کرده اید.

مراجعه به دندانپزشک هنگام رویش اولین دندان کودک

توصیه می شود به محض درآمدن اولین دندان یا در تولد یک سالگی، کودک را به دندانپزشکی ببرید تا احتمال ابتلا به پوسیدگی دندان در کودک کمتر شود. بعضی از پوسیدگی ها قابل جلوگیری هستند و اگر همه والدین قبل از خراب شدن دندان، برای چکاپ فرزندانشان را به دندانپزشک ببرند، تعداد نوزادانی که دندان هایشان خراب می شود کمتر خواهد شد. پزشک در این جلسات پاکیزگی دهان کودک را بررسی کرده و برای مراقبت و جلوگیری از پوسیدگی دندان کودکتان توصیه هایی می کند.

مشورت با دندانپزشک کودک

همچنین می توانید درمورد نحوه غذا دادن به کودک، مراحل درآوردن دندان و شستشوی دهان هم از پزشک مشورت بگیرید. اگر پزشک تشخیص داد کودکتان در خطر پوسیدگی دندان است، اقداماتی پیشگیرانه از جمله وارنیش فلوراید انجام می دهد. بهترین کار این است که به جای درمان، سعی کنید قبل از به وجودآمدن مشکل، از آن پیشگیری کنید.

مراقبت از دندان در دوران بارداری

حتی قبل از اینکه فرزندتان به دنیا بیاید هم باید به بهداشت دهان خودتان رسیدگی کنید. وقتی باردار هستید مراجعه به دندانپزشکی هیچ اشکالی ندارد و البته خیلی هم مهم است. فرقی نمی کند با سینه به فرزندتان شیر می دهید یا با شیشه شیر، در هر صورت باید از دندان های او مراقبت کنید.

بهداشت دهان و دندان کودکان

با پارچه های تمیز مخصوص کودکان مرتب و خیلی آرام لثه های کودک را تمیز کنید. وقتی اولین دندان او درآمد، با استفاده از مسواک نرم مخصوص بچه ها و به اندازه یک دانه برنج خمیردندان حاوی فلوراید، دندان هایشان را مسواک بزنید.

مسواک زدن دندان کودک 1 تا 3 ساله

12 تا 36 ماهگی: دندان کودکتان را دو بار در روز و به مدت دو دقیقه مسواک بزنید. تا سه سالگی فقط به اندازه یک دانه برنج خمیردندان روی مسواکشان بمالید. بهترین زمان برای مسواک زدن بعد از صبحانه و قبل از خواب است.

خارج کردن شیشه شیر از دهان کودک هنگام خواب

هیچگاه نگذارید هنگام خواب شیشه شیر داخل دهان کودک بماند. این کار نه تنها باعث می شود مواد شیرین نوشیدنی دندان های کودک را خراب کنند، بلکه حتی مکن است موجب عفونت گوش و پریدن مایع داخل دهان کودک شود.

پر کردن شیشه شیر با آب

هیچگاه از شیشه‌شیر یا لیوان نی‌دار برای آرام کردن بچه استفاده نکنید یا نگذارید با شیشه شیرش به این طرف و آن طرف برود و مدام آن را به دهان گرفته باشد. اگر فرزندتان دوست دارد بین وعده های غذایی همیشه شیشه شیر در دهان داشته باشد، آن را با آب پر کنید.

چک کردن فلوراید موجود در آب مصرفی

فلوراید موجود در آب مصرفی خود را چک کنید. اگر آبی که کودکتان می خورد حاوی فلوراید باشد، برایش بسیار مفید است. بنابراین بهتر است کمی از آب لوله‌کشی منزلتان را به پزشک بدهید تا روی آن آزمایش کند و ببیند حاوی فلوراید است یا خیر؛ اگر آب مصرفی خانه‌تان فلوراید کافی نداشته باشد، پزشک توصیه می کند از ذخایر فلوراید دار استفاده کنید. همچنین برای محافظت از دندان و جلوگیری از پوسیدگی، ورنیش فلوراید انجام می دهد.

مراقبت از دندان کودکان زیر 2 سال

در این قسمت ما به شما آموزش می دهیم چگونه از دندان های کودک شیرخواره خود مراقبت کنید.

آموزش آب خوردن کودک با لیوان معمولی

بین 12 تا 15 ماهگی، به فرزندتان آموزش دهید از لیوان های معمولی آب بخورد. نوشیدن آب از لیوان معمولی (به جای شیشه شیر و نی) احتمال تجمع مایعات دور دندان را کمتر می کند، به اضافه اینکه نمی توانند لیوان را همراه خودشان به تخت خواب ببرند.

ترک عادت راه رفتن کودک با شیشه شیر

اگر فرزندتان عادت دارد با شیشه شیر راه برود یا مدام آن را به دهانش بکشد، محتویات شیشه را فقط با آب پر کنید. همچنین در ماشین وقتی فرزندتان تشنه می شود، فقط آب به او بدهید.

کاهش مصرف غذاهای شیرین برای کودک

میزان مصرف غذاهای چسبناک یا شیرین کودک را کم کنید. خیلی نگذارید فرزندتان مواد غذایی مانند آب‌نبات، پاستیل، کلوچه یا لواشک بخورند. غذاهایی مانند چیپس و چوب‌شور هم شکر دارند. این نوع غذاها، مخصوصا اگر کودک زیاد به عنوان وعده میانی از آن ها استفاده کند، بسیار مضر هستند. این نوع غذاها باید در وعده های اصلی خورده شوند. به کودکتان یاد دهید بعد از خوردن غذا با زبانش مواد چسبیده به دندان ها را جدا کند.

مصرف درست آبمیوه برای کودکان

آبمیوه باید فقط در وعده اصلی خورده شود یا اینکه اصلا مصرف نشود. آکادمی پزشکی اطفال آمریکا مصرف آبمیوه را برای نوزادان زیر شش ماه توصیه نمی کند. اگر می خواهید به کودکان بین 6 تا 12 ماه آبمیوه بدهید، نباید بیشتر از 113 گرم در روز شود. همچنین باید آن را با آب مخلوط کنید (نصف آب و نصب آبمیوه). برای کودکان بین 1 تا 6 سال هم مصرف هر آبمیوه‌ای باید فقط بین 113 تا 117 گرم در روز باشد.

مراجعه به دندانپزشک قبل از یک سالگی کودک

قبل از سن یک سالگی کودک را برای معاینه به دندانپزشکی ببرید. البته اگر خیلی نگران دندان های کودکتان هستید، می توانید زودتر از یک سالگی این کار را بکنید. کافی است یک دندانپزشک اطفال در منطقه‌تان پیدا کنید. شاید پزشکان دیگر نتوانند تا قبل از یک سالگی دهان کودک را معاینه کنند اما دندانپزشک اطفال می تواند داخل دهان کودک را ببیند، درمورد سلامت آن با شما صحبت کند و حتی برایش وارنیش فلوراید انجام دهد.

راه درمان پوسیدگی دندان کودکان

اولین دندان کودک معمولا حدود شش ماهگی درمی‌آید که بیشتر اوقات هم دندان جلویی پایینی است. زمان درآمدن دندان های اصلی معمولی در بچه ها یکسان است اما زمان دندان درآوردن بین نوزادان معمولا تفاوت بیشتری دارد. با این حال، به‌صورت متوسط هشت دندان اولی (چهار دندان جلویی بالا و پایین) بین 9 تا 12 ماهگی کامل می شوند.
دندان های جلویی معمولا اولین دندان هایی هستند که کودک درمی‌آورد لذا درمان پوسیدگی دندان جلو کودکان اهمیت بالایی دارد. طبق گفته کلینیک Cleveland دندان های جلویی پایینی معمولا بین 6 تا 10 ماهگی و دندان های جلویی بالا بین 8 تا 12 ماهگی درمی‌آیند. به همین خاطر، پیش‌بینی می شود این دندان ها اولین دندان هایی باشند که در سن شش یا هفت سالگی لق می شود.

ترمیم دندان کودکان با بیهوشی

اگر کودک دچار پوسیدگی دندان شود باید تحت درمان قرار بگیرد و فرق نمی کند در چه سنی باشد. گاهی اوقات برای این کار لازم است بیحسی موضعی یا داروی بیهوشی کامل به او بزنند زیرا ممکن است این فرایند درد داشته باشد. گاهی هم سروصدای زیاد ابزار دندانپزشکی کودک را می ترساند و گاهی برای انجام فرایند کارهای زیادی لازم است و کودک باید کاملا بی حرکت دراز بکشد. هدف این است که تا حد امکان روند درمانی را بدون درد و در امن ترین حالت ممکن پیش ببریم.
وقتی درمورد بیهوشی و بیحسی با پزشک صحبت کردید از او بپرسید دقیقا چه کسی این داروها را به او می دهد (یا تزریق می کند) و چه کسی در حین عمل باید حواسش به بچه باشد.

چرا بعضی کودکان زودتر از بقیه دندان در می آورند؟

برخی والدین نگرانند که چرا نوزادشان زودتر از موعد استاندارد، دندان در می آورند. اگر می خواهید با علت این موضوع و روش کنترل آن آشنا شوید بر روی دکمه زیر کلیک کنید.

علت زود دندان درآوردن کودکان

پوسیدگی دندان کودکان زیر دو سال تا چهار سال

از هر ده کودک، یک نفر قبل از دو سالگی دچار پوسیدگی دندان می شود. در بعضی از جوامع این تعداد از آن هم بیشتر است.

دادن شیشه شیر به کودک هنگام خواب

رایج ترین دلیل آن هم، این است که پدر و مادرها موقع خواب به بچه ها شیشه شیر می دهند (که داخل آن را با شیر یا نوشیدنی های شیرین پر کرده‌اند) و می گذارند در تمام طول خواب پستانک شیشه شیر داخل دهانشان باشد. با این کار، محتویات بطری در تمام شب به دندان ها می چسبد و اینگونه پوسیدگی شروع می شود!

ماندن پستانک یا سینه مادر در دهان کودک هنگام خواب

حتی آن هایی که برای آرام کردن بچه سر پستانک او را شیرین می کنند یا در شرایط نادر، کسانی که شب تا صبح می گذارند پستان در دهان نوزاد بماند، احتمال کرم خوردن دندان کودک را بیشتر می کنند. کودکانی که به این صورت دچار پوسیدگی می شوند، معمولا روند مشابهی را طی می کنند. پوسیدگی در این کودکان کنار خط لثه دندان بالایی اتفاق می ‌افتد و کاملا قابل مشاهده است. از آنجایی که سن آن ها بسیار کم است، درمان کمی مشکل می شود. گاهی حتی پزشک برای نوزاد بیهوشی کامل تجویز می کند.

شست و شوی دهان کودک با فلوراید

به همین خاطر، والدین باید به‌شدت حواسشان به دندان های فرزندشان باشد و به محض اینکه اولین دندان جوانه زد، آن را روزی دو بار با مسواکی نرم و خمیردندان حاوی فلوراید (به اندازه دانه برنج) بشویند.وقتی بیماری یا اختلالات دیگر بر رشد دندان بچه تاثیر می گذارند، یعنی کیفیت مینای دندان او ضعیف است و ممکن است پوسیدگی برای او زودتر و راحت تر اتفاق بیفتد. اگر در یک سالگی برای چکاپ فرزندتان را به دندانپزشکی ببرید، پزشک درمورد اینگونه مسائل به شما هشدار می دهد و اقدامات پیشگیرانه لازم مانند ورنیش فلوراید را انجام می دهد.

عصب کشی دندان کودک

وقتی پوسیدگی آنقدر پیش رفته باشد که به عصب برسد، باید درمان عصب‌کشی دندان انجام داد. در این فرایند، ریشه های آسیب‌دیده را خارج می کنند و پوششی جدید روی سطح دندان قرار می دهند. هدف از این کار، آن است که دندان شیری را سالم نگه داشته و از بافت لثه و استخوان محافظت کنیم. این کار برای مراقبت از دندان اصلی و جلوگیری از عفونت کردن آن، بسیار ضروری است. بعد از عمل عصب‌کشی، موثرترین و بادوام ترین راه برای بازسازی دندان، نصب تاج روی دندان است.